Un tribunalo de komercaj arbitraciistoj decidis favore al Usono en ĝia plendo ke la limigoj de Meksiko rilate al genetike modifita maizo malobservas la usona-meksika-kanada komercan interkonsenton (UMKI). La longe atendita decido en la 16-monata komerca disputo verŝajne ne solvos la demandojn, kiujn Meksiko starigis pri la sekureco de konsumi genetike modifitan maizon kaj la herbicidon rilatan al ĝi.
La decido favore al Usono vekas demandojn pri la justecon de la UMKI mem, kiu nun validigis la uzon de la disputoproceso de la interkonsento por defii internan leĝaron kiu apenaŭ efikis komercon. Usona prezident-enojo nun malkaŝe minacas Meksikon per 25% tarifoj al ĉiuj meksikaj eksportoj, kio estas klara malobservo de la interkonsento, kiun li mem renegociis kaj subskribis en 2018. Tamen, la traktato ŝajnas nekapabla defii tiajn unuflankajn usonajn komercajn agojn samtempe kiam ĝia tribunalo kritikas la sanpolitikojn de Meksiko.
La usona registaro asertas ke la fina raporto de la tribunalo, anoncita la 20-an de Decembro, konkludis ke “la meksikaj mezuroj ne baziĝas sur scienco kaj subfosas la merkatan aliron, kiun Meksiko konsentis oferti en la UMKI.” Efektive, la decido de la komercpanelo estis pli limigita, postulante ke Meksiko plenumu la procedurojn de la komerca interkonsento por plenumi riskotaksadojn surbaze de “relevantaj internaciaj sciencaj principoj.”
La meksika registaro defendis sian pozicion sed promesis konformi al la decido. “La Registaro de Meksiko ne dividas la konkludon de la Panelo, ĉar ĝiaopinie la mezuroj kongruas kun la principoj de protekto de la publika sano kaj la rajtoj de indiĝenaj popoloj, kiel starigite en nacialeĝaro kaj internaciaj traktatoj, al kiuj ĝi estas parto,” diras deklaro post la decido.
La decido ne finos la debaton pri la sanaj kaj mediaj riskoj de GM maizo kaj ĝiaj rilataj herbicidoj. Dum la disputo, Meksiko prezentis ampleksan sciencan pruvon aprobita de fakuloj, kiu montras sufiĉan kialon por antaŭzorgo konsiderante la riskojn asociitajn kun ambaŭ GM maizo kaj ĝia rilata herbicido glifosato.
Laste, la minacataj tarifoj de la prezident-enojo probable kaŭzos grandan ekonomian damaĝon al meksikaj eksportantoj kaj al firmaoj bazitaj en Usono kiuj produktas en Meksiko. La pro-usona kaj pro-agrokemia industrio decidniaj influoj etendiĝos preter ĉi tiu disputo. La dokumentado de Meksiko pri la risko de GM maizo kaj glifosato devus instigi konsumantojn kaj registarojn tutmonde ekzamenadi pli atente ĉi tiujn kontestatajn produktojn, kaj la malrigorecon de reguligprocezoj de Usono rivelitaj de Meksiko. Landoj pripensantaj eniri komercajn interkonsentojn kun Usono povus nun pli heziti fari tion se iliaj enlandaj politikoj povus esti defiitaj en komerca kortumo.
Ĉu la meksika registaro sekvos la decidon, restas vidi. La registaro havas 45 tagojn por respondi. Jam la prezidanto esprimis sian subtenon por konstitucia amendo, kiu malpermesus la kultivadon kaj konsumon de GM maizo en tortiljoj. Leĝo pri “Rajto al Manĝo” pasis pasintjare, postulas la etikedadon de manĝaĵoj enhavantaj GMOjn. Neniu vendanto de tortiljoj volas tiel etikedon sur siaj produktoj, ĉar meksikaj konsumantoj klare ne favoras GM maizon en siaj tortiljoj.
Per permesado al la komerca interkonsento subfosi enlandan politikon, kiu apenaŭ influas komercon, ĝi nur plu difektos la legitimecon de interkonsento jam vidita kiel preferanta multnaciajn korporaciojn super publika sano kaj medion.